Android ක්‍රමලේඛණය ආරම්භක පාඩම (හැදින්වීම)

දිනෙන් දින මොහොතින් මොහොත තාක්ශය දියුණු වෙමින් පවති. ඊයේ පැවති තාක්ශය වඩාත් උසස් අයුරින් අද දිනයේ අපවෙත ලැබෙයි. අප අද තාක්ශණයේ මහා විප්ලවයක කොටස් කරුවෝ වී එහි හොද නරක විවිධ අනුපාතයන්ගෙන් භුක්තිවිදමින් සිටින්නෝ වෙමු.

ශ්‍රි ලංකාවේ තොරතුරු තාක්ශණයේ විප්ලවීය අවධිය පසුගිය දෙදහ දශකය යැයි කීවාට මා වැරදි නොවනු ඇත. අන්තර්ජාල තාක්ශණයන් හා සන්නිවේදන තාක්ශණයන් මෙකල දී බොහෝ කතා බහට ලක්වු හා සමාජ ගත වු කාරනා, සංකල්ප වූහ. ඉතා සීඝ්‍රයෙන් තොරතුරුතාක්ශය හා එහි උපයෝගීතාවයන් සමාජ ගත වු අතර ආර්ථිකමය ලෙස තොරතුරු තාක්ශණය හා ඒ හා අදාල සම්පත් හා සම්පත් පුද්ගලයන්ට වඩා වැඩි අවස්ථාවන් හා වටිනාකම් ලැබෙන්නට විය. අද වන විට එය ඉතා විශාල මට්ටමෙන් ප්‍රචලිත වී ඇත.

මේ අතර කරලියට ආ අලුත්ම මාතෘකාව වූයේ “ජංගම උපාංග” නැති නම් [Mobile Devices ] යන්නයි. මෙතෙක් කල් මේසයත් පුටුවත් තබා ගනිමින් ලෝකය සමග සම්බන්ද වු මිනිසා, එයින් මිදි අත්ල මත සිටිමින් ලෝකය හා සහසම්බන්ද වීම පටන් ගන්නා ලදි. මේ අනුව “ජංගම උපාංග” වෙනදාට වඩා අද බොහෝ දෙනා අතර ජනප්‍රිය වෙමින් පවති.

ජංගම උපාංග සැලකූ විට ඒවා විවිධ කාර්යන් සදහා විවිද අයුරින් සාදා ඇත.

ජංගම දුරකථන (iPhone, Nokia, Samsung,HTC,LG,Sony Ericson)
ටැබ්ලට් උපාංග (iPad, Amazon Kindle, Android Tab, )
වොල්ක්මන් ආදි ගීත ධාවක (iPod,)

ආදිය වඩා ජනප්‍රිය කාන්ඩ වෙයි. විවිධ නිශ්පාදකයන් තමන්ගේම වෙළද නාම වලින් ඉහත කාන්ඩ සදහා උපාංග නිපද වීම කරනු ලබයි.ඒ ඒ නිශ්පාදකයා යොදා ගන්නා තාක්ශනය අනුව එම උපාංග වල ගුණ අගුණ මෙන්ම උචිත අනුචිත බවද තීරනය වෙනු ලැබෙයි. ඉහත සදහන් කල පරිදි ඉහතින් දැක්වු උපාංග වර්ග යම් නිශ්චිත අවශ්‍යතාවක් උදෙසා නිපදවා ඇත. ඒ අනුව බහුතරයක් දෙනා එම පහසුකම් නිසි ලෙස යොදා ගනිමින් තමගේ අවශ්‍යතා වඩාත් නිර්වද්‍යය ලෙසත් කාර්යශම ලෙසත් සිදුකර ගනු ලබයි.

නමුත් ඇතැම් අය විලාසිතාවන් සදහා හෝ සමාජය තුල තමන්ගේ තත්වය හෝ ප්‍රතිරූපය ඉස්මතු කර පෙන්වීමට පමණක් මෙම වටිනා උපාංග යොදා ගනු ලැබෙයි. කොටින්ම කියතොත් නූතනයේ ඇතැම් තරුණ දරු දැරියන් විලාසිතාවට මෙම තාක්ශණික උපාංග යොදා ගනු ලැබෙයි.

මෙහිදි ලංකාවේ තරුණ දරු දැරියන්ගේද තත්වය එලෙසම වී ඇත. ඇතැම් විට අනෙක් යුරෝපීය රටවලට වලටත් වඩා ඔවුන්ගේ එම තේරුමක් ඵලයක් රහිතව මෙම තාක්ශනණික උපාංග භාවිතාව වැඩියයි මා සිතමි.

මෙයට හේතුවන කාරනා බොහෝ ඇති අතර එවැනි දෑ සාකච්චා කරනු ලබන දේශපාලණික හෝ සමාජවිද්‍යාත්මක ලිපි පෙලක් නොවන බැවින් ඒ සදහා මා මෙම ලිපි මාලාවේ අවකාශයන් යොදා ගැනීමට පෙලෙබෙන්නේ නැත.

කෙසේ නමුත් අප නූතන තාක්ශණයන් යාවත්කාලීන [Update] වීම සිදු නොවන තරම්. එනම් අපි සතුව ඇත්තේ පරණ වු දූවිලි ගැසුන දැනුමක්. ඉහත කී පරිදි දැනුම අපට නිසි පරිදි නොලැබිම සදහා හේතු බූත කාරනා බොහෝ නම් තිබේ. කෙසේ නමුත් අප සතුව ඇති දැනුම හෝ සිංහල සමාජය තුල කොතරම් ප්‍රචලිත වන්නේද කියන දේ තවත් අතකින් සොයා බැලිය යුතු දෙයක්.

ඒ කෙසේ නමුත් මා, මා සතු දැනුම මෙසේ හෝ බෙදා දීමට තැත් කරනුයේ එම සමාජ ඉල්ලුම මට තදින් දැනෙන නිසා විය යුතුය. ඒ අනුව මගේ මවු බස වෙච්ච “සිංහල” බස මා හැමවිටම ඉගැනිවීම් කටයුතු හා මා සතු දැනුම  බෙදා දීමට යොදා ගනිමින් ඉංග්‍රීසි නැමති විජ්ජාවේන් මුලා වෙලා වෙලා ඉන්න සිංහල දත් , සිංහලට ලැදි ඈවලුන්ට බෙදීමට මා බොහෝ කලක සිට දත කමින් ඇත. ඒ අනුව මා විවිධ තෝරතුරු තාක්ශණික විශයන් අලලා පාඩම්  මාලවන් හා ලිපි ලියා ඇති අතර, මෙම “ඇන්ඩ්‍රෝයිඩ් සදහා ක්‍රමලේණ ලිවීම”  නැමති පාඩම් මාලව එහි තවත් පියවරක් වෙනු ඇත.

පංති කාමරයක් තුලදි හෝ දේශන ශාලාවක් තුලදි සිසුනට ඉගැන්වීම තරමක අභියෝගයක් වෙයි. නමුත් ලමුන් හා උරෙන් උර එම මොහොතේම ගැටෙන නිසා වඩා සාධනීය ඉගැන්වීමක් කල හැකි බව මා දනිමි. නමුත් ලිපි මාර්ගික හෝ නිබන්ධන, පොත් පත් මගින් හෝ එලෙස ඉගැන්වීමේ ක්‍රීයාවක් සිදු කිරීම පහසු නැත. එහිදි ගුරුවරයා හා සිසුන් අතර ඇති සම්බන්ධය බොහෝ දුරස් මෙන්ම අවිනිශ්චිය බැදීමක්. එහිදි සාම්ප්‍රදායික ඉගැන්වීමේ ක්‍රම ශිල්ප වලින් ඉගැන්වීම කල හැකි නොවෙයි. ඒ සදහා ලේඛණය හා බස හැසිරවීම මනා කොට කල යුතුය. මා ඒ සදහා කෙතරම් සුදුස්සෙක්ද කියා මා දන්නේ නැත. නමුත් මා පෙර ලැබු අත්දැකීම් ගුරු කොට ගනිමින් අවැසි සියලු දේ රස බසින්, සරළව ලිවීමට උත්සහ කරමි. පාඩම් මාලාවන් හි ගුණාගුන කියවන්නෝ තීරණය කරනු ඇත.

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් යනු කුමක්ද..?

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් යනු ගූගල් (https://www.google.com/) සමාගම විසින් සංවර්ධනය කරනු ලැබු ජංගම උපාංග සදහා වන මෙහෙයුම් පද්ධතියක් ලෙස සරලව අර්ථ කථයක් ලබා දෙන්ඩ පූලුවන්. අපි අපේ පරිඝණකයේ ක්‍රියාව සදහා වින්ඩෝව්ස්, ලිනක්ස්, මැක්, ආදි නම් වලින් යුත් මෙහෙයුම් පද්ධතීන් යොදා ගන්නා අතර ඇන්ඩ්‍රෝයිඩ් යනු එවැනි, නමුත් “ජංගම උපාංග සදහාම විශේෂිතව” සැදු මෙහෙයුම් පද්ධතියක් වෙනවා. මෙය නොමිලේ ලබා දෙනු ලබන “විවෘත මෘදුකාංගයක්” වෙනවා.

ගූගල් සමාගම විසින් ලබා දෙනු ලබන ඇන්ඩ්‍රොයිඩ “පැකේජය” තුල ජංගම මෙහෙයුම් පද්ධතියත්, එයට අදාල මෘදුකාංග එකතුවකුත් ඇතුලත් වෙනු ලැබෙනවා.

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් යොදා ගැනෙන්නේ කුමන උපාංග තුලද..?

ජංගම දුරකථන
ටැබ්ලට් උපාංග
රූපවාහිණි යන්ත්‍ර

මේ පාඩම් මාලාව කා සදහාද..?

මෘදුකාංග සංවර්ධකයන්ට
ආධුණික “ජංගම උපාංග සංවර්ධකයන්ට”
පාසැල් මෙන්ම විශ්ව විද්‍යාවල සිසුන්ට
තොරතුරු තාක්ශනය උගන්වන පාසැල් හා පුද්ගලික ආයතන වල ගුරුවරුන්ට
ජංගම උපාංග සදහා මෘදුකාංග ලිවීමට කැමති ඇත්තන්ට

මෙම පාඩම් මාලාව බොහෝ ලෙස මුල් වෙනවා.

මේ පාඩම් මාලාව සාර්ථකව තේරුම් ගැනීමට කියවන්නා සතුව කුමක් තිබිය යුතුද..?

පළමුවෙන්ම කිව යුතුයි ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් මෙහෙයුම් පද්ධතිය සදහා මෘදුකාංග ලිවිම සදහා යොදා ගනු ලබන්නේ ජාවා (JAVA) ක්‍රමලේඛන භාෂාවයි. එබැවින්

මෘකාංග සංවර්ධනය, එහි ක්‍රම ශිල්ප හා විශේෂයෙන් එහි යෙදෙන පාරිභාෂික වචන ගැන ඇති දැනුම,
ජාවා ක්‍රමලේණය ගැන සාමාන්‍ය හෝ දැනුමක්,
සරළ ගණිතමය සංකල්ප ගැන දැනුමක්,
වස්තු මූල සංවර්ධනය (Object Oriented Programming ) ගැන දැනුමක්,
ගැටළු විසදීමේ හැකියාව හා නිර්මානාත්මකව සිතීමේ හැකියාව  යන සාඛ්‍යතා කියවන්නා සතුව ඇති නම් ඔබට මේ පාඩම් මාලාව හරහා සාර්ථක භාවයක් ලබා ගත හැකි වනු ඇතැයි මා විශ්වාස කරනු ලබනවා.

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සංවර්ධනය සදහා යොදා ගත හැක්කේ ජාවා පමනමද..?

නැත. ඇන්ඩ්‍රොයිඩ සංවර්ධනය සදහා C/C++, C#.Net වගේ පරිඝණක භාෂා යොදා ගන්ඩ පුලුවන්

ඇයි එහෙනම් ජාවා යොදා ගන්නේ..?

මෙයට හේතු කීපය්ක් තියෙනවා. ඒ අතරින් පහත කරුණු විශේෂ වෙනවා

• ජාවා කියන්නේ අපි කවුරුත් දන්න ඉතා ජනප්‍රිය ,හැසිරවීමට පහසු ක්‍රමලේඛ්න භාෂාවක්.

• ජාවා ක්ලාස් ගොනු ධාවනය වෙන්නේ ජේ.වී.එම් කියන එහෙම නැති නම් ජාවා වර්චුවල් මැෂීන් කියන ස්තරය උඩනේ. ඒ හින්දා අපිට හැම දුරකථනයකටම නැවත නැවත කම්පයිල් කරන්ඩ ඔනැ වෙන්නේ නෑ.

උදාහරනයකට මම හදනවා සරල ඝණක යන්ත්‍රයක්. මම එක සැරයයි මගේ මූල කේත (සෝර්ස් කෝඩ් ) කම්පයිල් කරන්නේ.ඒ කම්පයිල් කරපු ඒ.පී.කේ (හරියට .exe වගේ ගොනුවක් ) තමා මම මගේ සැම්සුන් මාදිලියට, HTC මාදිලියට, LG මාදිලියට භාවිතා කරන්නේ. ඒක විශාල පහසුවක්. මෙහෙම වෙන්නේ මම මුලින් කිවුවා වගේ ජාවා ධාවනය වන්නේ ජේ.වී.එම් එකක් තුල වීම හා සෑම දුරකථනයකම වාගේ ජේ.වී.එම් එකක් තිබීම නිසා.

• ඒවගේම තමා ආරක්ශනය. මෘදුකාංග සැදීමේදි එහි ආරක්ශාව පිලිබද අපි ගොඩාක් සැලකිලිමත් වෙනවා. ජාවා කියන්නේ ආරක්ශාව අථින් ඉහල භාෂාවක්

• ඒ වගේම තමා ජාවා සදහා අතිවිශාල සංවර්ධක යෙදවුම්, සම්පත් පුද්ගලයන්, ඉතා සුලභව තියෙන්වා. අති බහුතරය විවෘත මෘදුකාංග සංකල්පය මත පිහිටලා තමා ඒවා බෙදා හරින්නේ. එය ඉතාම හොද දෙයක්

• ඒවගේම ජාවා යොදා ගැනීම තුලින් memory leaks, bad pointer usage වගේ නේටිව් කේත මගින් ලබා දෙන කරදර බාධක ඉවත් වෙනවා.

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් මෙහෙයුම් පද්ධතියෙන් බල ගැන්වෙන ජංගම දුරකථයක් හෝ ටැබ්ලට් උපාංගයක් ඔබ මේ වනවිටත් භාවිතා කර ඇති බවට මා විශ්වාස කරනවා. එම නිසා ඔබ ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් හි බාහිර හැසිරීම හා ක්‍රියා පිලිවෙත ගැන යම් අවබෝයක්ද ඇතැයි සිතනවා. උදාහරන ලෙස ඇමතුම ගැනීම, කෙටි පණිවිඩයක් යැවීම, පද්ධතියේ ඇතැම් සැකසුම් වෙනස් කිරීම (system settings), මෘදුකාංග ස්ථාපනය (Install) හා අස්ථාපනය (Uninstall) ආදිය දැක්විත්ය හැක.නමුත් ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සදහා මෘදුකාංග ලියන ක්‍රමලේඛකයෙකු හට ඊට වඩා ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් ගැන, එහි නිර්මාණය ගැන, හා එහි අභ්‍යන්තර ක්‍රියා පිළිවෙල ගැන යම් දැනුමක් තිබිය යුතුයි. අප තාක්ශණිකව Software Architecture (මුඛ්‍ය තාක්ෂණය) නමුන් හදුන්වන්නේ එම දැනුමයි. ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් ක්‍රමලේඛනය කිරීමට ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් මුඛ්‍ය තාක්ෂණය ගැන යම් තරමක හෝ අවභෝධයක් තිබිය යුතුම වෙනවා.

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් මුඛ්‍ය තාක්ෂණය ( Architecture of Android )

පහත රූප සටහන අධ්‍යනය කරන්න

ඉහත රූපයේ දක්වා ඇත්තේ ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් මෙහෙයුම් පද්ධතිය ගොඩ නගා ඇති ආකාරයයි. මෙය ඉතා සරල ආකෘතියක් වෙනවා. මා ඉතා සැකෙවින් හා සරළව අවශ්‍යම කරුනු පමනක් පහතින් පැහැදිලි කරන්නම්. ප්‍රධාන වශයෙන් ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් පද්ධතිය ප්‍රධාන කොටස් 5 කට බෙදා විස්තර කරනු ලබනවා. පහතින් ඒ ස්ථර 5 පිලිබද කෙටි හැදින් වීම දැක්වෙනවා.

Linux Kernel

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් හි පහලතම ස්තරය වන්නේ ලිනක්ස් කර්නලයි. සම්පූර්ණ ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් මෙහෙයුම් පද්ධතියම ගොඩනගා ඇත්තේ මෙම ලිනක්ස් කර්නලය මතයි. ගූගල් සමාගම විසින් ලිනක්ස් හි 2.6 කියන කර්නල සංස්කරනය යොදා ගනිමින් එය උචිතෝන්විත සැකසීමෙන් ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් මෙහෙයුම් පද්ධතිය සාදා තිබෙනවා.
මෙය තුල ඉතා පහල මට්ටම් වලින් දෘඩාංග (hardware) හැසිර වීම, මතකයන් පාලනය (memory management), සකසන පාලනය (process control), ආදිය පාලක අඩංගුවෙනවා

Libraries

මීලඟ ප්‍රධාන ස්තරය මෙය වන අතර එය සතුව ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සදහාම ආවේනික කේත ගොනු (Android’s native libraries) අඩංගු වෙනවා. මෙහි ප්‍රධානතම කාර්ය වනුයේ විවිධ වර්ගයේ දත්ත ආකාර (data types) හැසිරවීමට උපාංගයට (උදා: දුරකථය ) හැකීයාවක් ලබා දීමයි. මෙම කේත ගොනු ප්‍රධාන ලෙසම ලියා ඇත්තේ C++ පරිඝණක භාෂාවෙන්. ඒ වගේම ඒවා දෘඩාංග සදහා විශේෂිත (hardware specified) වෙනවා.

පහතින් මා දක්වනු ලබනේ ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සදහා ආවේණික කේත ගොනු කීපයක්.

Surface Manager

මෙහි ක්‍රියාව තරමක් සංකිර්ණ එකක් වන අතර සරළවම කියතොත් කවුලු පාලක (Window manager) පාලනය කිරීම හා තිරයේ රූපක ගොඩ නැගීම් පාලනය කිරීම සිදු කරනු ලබයි.

Media framework

මෙමගින් විවිධ වර්ගයේ මීඩියා ගොනු (mp3, mp4)ධාවනය සටහන් කිරීම නොහොත් රෙකෝඩින් කිරීම ආදිය සදහා අවශ්‍ය පාලනය, හැකියාව ලබා දෙනවා.

SQLite: SQLite යනු ප්‍රධාන දත්ත ගබඩා කරන ආකාරය වෙයි.

WebKit: HTML ආකාරයේ ගොනු සැකසීම සදහා වෙබ් බවුසරයක ක්‍රියාව සදහා සහය දක්වනවා

OpenGL: මෙය ද්වි මාන (2D) හෝ ත්‍රිමාන (3D) චිත්‍රක (graphics) නිර්මාණයට උපකාරි වෙනවා.

Android Run-time

මෙයට  Dalvik VM (Virtual Machine) හා ජාවා ගොනු (Java Libraries )අඩංගු වෙනවා.

Dalvik Virtual Machine

මෙය එක්තරා අකාරයක JVM (Java Virtual Machine) ක් වන අතර මෙය ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සදහා සැදූ අවම සම්පත් (බැටරිය. සකසනය , මතකය )
ප්‍රමාණයක් භාවිතා කරමින් ධාවනය වීමත සකසා තිබෙනවා. JVM තුල .class ආකාරයේ ගොණු ධාවනය උනත් මෙහි ධාවනය වන්නේ .dex වර්ගයේ ගොනු වීම විශේෂ ලක්ෂනයක්.

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් හි ප්‍රධාන චරිතයක් වෙන මෙම Dalvik වර්චුවල් එන්වයරෝමෙට් එක සංවර්ධනය කර ඇත්තේ ගූගල් ආයතනයේ ඩැන් බෝර්න්ස්ටන් මහතා විසින්.

Core Java Libraries

මෙය Java SE හා Java ME ගොනු වලින් වෙනස් වෙනවා. නමුත් මෙහි ගොනු ඇති බොහෝ ක්‍රියාවන් අතින් Java SE ගොනු වලට සමාන වෙනවා.

Application Framework

අප ලියන ක්‍රමලේඛන කෙලින්ම් ක්‍රියා කරන්නේ මෙම ස්තරය හරහා. එම නිසා ක්‍රමලේඛන ලියන අයට මෙම ස්ථර පිලිබද ඉගෙනීම ඉතා වැදගත් වෙනවා.
මෙම ස්ථරයේ අපට වැදගත් වන ස්තර කීපයක් පහත දැක්වෙනවා.

Activity Manager: සියලුම ක්‍රියාකාරකම් සිදු කිරිම හා එය පාලනය
Content Providers: වැඩ සටහන තුල දත්ත හුවමාරුව පාලනය
Telephony Manager: සියලුම ඇමතුම් හා ඊට අදාල සේවා පාලනය
Location Manager: GPS හෝ සේවා දායකයන් හරහා ස්ථානය හා එහි සේවාවන් පාලනය
Resource Manager: අප යොදා ගනු ලබන විවිධ වර්ගයේ සම්පත් පාලනය කිරීම

Applications

ඉහලින්ම ඇති  ස්තරය මෙය වෙනවා. අපගේ සියලූම වැඩසටහන් අඩංගු වෙන්නේ මෙම ස්තරයේ. පහත ඇත්තේ මෙම ස්තරයේ ඇති වැඩසතහ්න් සදහා උදාහරන කීපයක්.

SMS client app
Dialer
Web browser
Contact manager
Calculator
Talking Cat

දැන් ඔබට ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් හි ආකෘතිය ගැන මෙන්ම ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සම්බන්දව දළ අදහස් ඇතැයි මා සිතනවා. මා මෙම ලිපිය මගින් උත්සාහ කරේ ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් ක්‍රමලේඛනය සදහා මූලික ආරම්භයක් ලබා ගැනිමයි. මීලඟ ලිපියෙන් ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් වින්ඩොව්ස් පාරිසරිකය මත ස්ථාපනය කිරීම හා එමගින් ඉතා සරල වැඩසටහක් සදා ගන්නා ආකාරය පියවරින් පියවර ඉදිරිපත් කරන්ඩ බලා පොරොත්තු වෙනවා.